Η πόλη του Θεού

Βραζιλία… Καρναβάλι, Ρίο ντε Τζανέιρο, σάμπα, το άγαλμα του λυτρωτή Ιησού, απέραντες παραλίες και ποδόσφαιρο. Στο άκουσμα της λέξης ‘Βραζιλία’, πολύχρωμες εικόνες ταξιδεύουν  το μυαλό των ταξιδιωτών στη χώρα του καφέ. Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Βραζιλίας είναι η μεγαλύτερη και πολυπληθέστερη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Η Βραζιλία ήταν αποικία της Πορτογαλίας από το 1500, οπότε και ανακαλύφθηκε από τον Πέντρο Άλβαρες Καμπράλ, μέχρι την ανεξαρτησία της το 1822. Καλύπτει μια τεράστια έκταση μεταξύ των Άνδεων και του Ατλαντικού ωκεανού, ενώ συνορεύει με όλες τις χώρες της Νότιας Αμερικής, εκτός από τη Χιλή και τον Ισημερινό. Οικονομικά η Βραζιλία είναι ιδιαιτέρως ισχυρή. Το ΑΕΠ της χώρας είναι 1,481 τρις $ (8η στον κόσμο, εκτίμηση 2009), ενώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 7.737 $ (εκτίμηση 2009). Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν δώσει στη χώρα νέα διεθνή προοπτική, αν και από την άλλη, τα εσωτερικά κοινωνικά προβλήματα είναι πολλά και θα αναφερθούν παρακάτω.

Το Μουντιάλ πλησιάζει και οι ποδοσφαιρόφιλοι το περιμένουν με κομμένη την ανάσα. Οι ταξιδιώτες του Παγκοσμίου Κυπέλλου θα απολαύσουν στη χώρα της Σάμπα, απίστευτες παραλίες με λευκή άμμο, τροπικά νησιά, αλλά και ζωντανές μητροπόλεις και γραφικά, αποικιακά χωριά που «στολίζουν» τη μεγάλη ακτογραμμή της, ενώ στην ενδοχώρα υπάρχουν επιβλητικοί καταρράκτες, άγρια ​​φύση και την παρθένα ομορφιά του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, όπου πολλές απομονωμένες φυλές εξακολουθούν να ζουν χωρίς καμία επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο. Στη Βραζιλία, τα must see για τον ταξιδιώτη είναι πολλά:  το επιβλητικό άγαλμα του Λυτρωτή Ιησού στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στην κορυφή του όρους Corcovado, στα 700 μέτρα. Το άγαλμα έχει ύψος 30 μέτρα και θεωρείται το δεύτερο μεγαλύτερο Art Deco γλυπτό στον κόσμο. Αποτελεί σύμβολο του Ρίο ντε Τζανέιρο και της Βραζιλίας και κατασκευάστηκε μεταξύ 1926 και 1931. Η Βραζιλία όμως είναι μόνο αυτή η φανταχτερή όψη;;

Πέρα από τις παραλίες, τα αξιοθέατα, τον χορό και την ραγδαία οικονομική ανάκαμψη, η Βραζιλία έχει πολλά προβλήματα. Η εγκληματικότητα, η διαφθορά, οι μισθοί πείνας, οι μεγαλέμποροι ναρκωτικών στις φαβέλες, η φτώχια και οι καθημερινοί θάνατοι μεταξύ συμμοριών συνθέτουν ένα εκρηκτικό σκηνικό. Οι φαβέλες στο Ρίο ντε Τζανέιρο, είναι περιοχές μεγάλης φτώχειας και υψηλής εγκληματικότητας. Αρχικά περιοχές διαμονής απόστρατων από τα πεδία των μαχών, στη συνέχεια πεδίο καταφυγής απελεύθερων σκλάβων χωρίς καμία έγγειο ιδιοκτησία, σήμερα χωνευτήρι χωρικών της χώρας που συνέρρευσαν στις μεγάλες πόλεις για λίγα χρήματα. Περίπου το 6% των κατοίκων της Βραζιλίας διαμένει εκεί. Η διακίνηση και η χρήση ναρκωτικών είναι εξαιρετικά διαδεδομένες, ενώ η χρήση όπλων βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη με τους φόνους να αποτελούν καθημερινότητα για τους κατοίκους τους.

 Ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αλλά και των Ολυμπιακών αγώνων, οι ‘παραγκουπόλεις’, θα μετατραπούν ονοματικά σε "λόφους"- “morro” στην τοπική γλώσσα. Η προσπάθεια χρονολογείται από το 2009, όταν ο Δήμαρχος της πόλης του Ρίο ξεκίνησε εκστρατεία αλλαγής του ονόματος, με βάση το επιχείρημα ότι οι νέες φαβέλες δυσφημούν με την κακή τους φήμη και εγκληματικότητα τις παραδοσιακές φαβέλες-φτωχογειτονιές της χώρας, με τα ιδιαίτερα τοπικά τους χρώματα. Οι αντίπαλοί του αντιτείνουν πως η αλλαγή γίνεται για λόγους αμιγώς τουριστικούς, ενώ κρύβει τα πραγματικά προβλήματα κάτω απ’ το χαλί, ενώ άλλοι διατυπώνουν την άποψη πως ο αποχαρακτηρισμός αυτός θα θέσει σε κίνδυνο επισκέπτες τουρίστες των περιοχών, οι οποίοι θα κυκλοφορούν αμέριμνοι σε γειτονιές υψηλής επικινδυνότητας.  Η αστυνομία έχει συγκροτήσει ειδικές ομάδες για επιβολή της τάξης στις φαβέλες, οι οποίες αναμένεται να φτάσουν τις 40 μέχρι την έναρξη του Μουντιάλ. Οι αστυνομικές επεμβάσεις είναι ο συνήθης τρόπος που το κράτος δηλώνει την παρουσία του στις περίπου 600 παραγκουπόλεις του Ρίο, όπου επικρατεί η εξαθλίωση και η μιζέρια. Ο ακήρυχτος πόλεμος με τις συμμορίες των εμπόρων ναρκωτικών που δρουν εκεί αφήνει πίσω του χιλιάδες θύματα κάθε χρόνο. Συγκεκριμένα, 45.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από τη χρήση όπλων κάθε χρόνο σε όλη τη Βραζιλία, τη δεύτερη κατά σειρά χώρα με τη μεγαλύτερη κοινωνική ανισότητα στον κόσμο.

Εκτός αυτού, τη χρονιά που πέρασε η Βραζιλία ταλαιπωρήθηκε από κοινωνικές αναταραχές, με αφορμή την αύξηση κατά 7 λεπτών της τιμής του εισιτηρίου στις συγκοινωνίες.  Το πρόβλημα δεν ήταν αμιγώς  τα επτά λεπτά αύξησης. Αυτό ήταν η αφορμή για να διαδηλώσει ο κόσμος για βασικά του δικαιώματα που καταπατώνται. Η παρουσία της στρατονομίας είναι ισχυρή, και πολλές φορές χρησιμοποιεί εναντίον των διαδηλωτών λαστιχένιες  σφαίρες και ληγμένα δακρυγόνα. Ο κόσμος διαδηλώνει, γιατί όπως είπαμε παραπάνω, η κοινωνική ανισότητα στη Βραζιλία είναι τεράστια. Υπάρχουν πολλοί πλούσιοι, τη στιγμή που ο βασικός μισθός είναι 234 ευρώ. Οι πλούσιοι είναι ‘αναγκασμένοι’ να πληρώνουν ακριβή ιδιωτική ασφάλεια και ιδιωτική εκπαίδευση, μιας και τα δημόσια είναι ανύπαρκτα. Μπορεί η χώρα να έχει εκπληκτικό κλίμα και πανέμορφες παραλίες, όμως ο αναλφαβητισμός καλύπτει το 10% των κατοίκων, ενώ περίπου 13 εκατομμύρια άνθρωποι  δεν έχουν φαγητό στο καθημερινό τους τραπέζι.  

Με τη διεξαγωγή του Μουντιάλ και των Ολυμπιακών Αγώνων, η κυβέρνηση θέλησε να πείσει τους πολίτες ότι με αφορμή αυτά τα δυο μεγάλα γεγονότα, θα φτιαχτούν υποδομές, χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα μπει μια γενικότερη τάξη στη χώρα. Αντ’ αυτού, ως τώρα έχει κοστίσει το Μουντιάλ 27 δις. , τόσο δηλαδή όσο και τα τρία προηγούμενα Μουντιάλ μαζί. Στο Μπέλο Οριζόντε, το Μινεϊράο, στο οποίο θα αγωνιστεί η Εθνική μας ομάδα, κόστισε 270 εκ. ενώ αρχικά είχε υπολογιστεί σε 146εκ. 

Όπως γίνεται αντιληπτό, η Βραζιλία, όπως κάθε χώρα, έχει δυο όψεις. Δεν περνάνε όλοι οι πολίτες καλά, δεν είναι μόνο αυτή που βλέπουμε στις καρτ – ποσταλ. Δίπλα στον πλούτο των λίγων και στην ανάπτυξη, υπάρχει μεγάλη φτώχια και ανεργία. Είναι μια πανέμορφη χώρα που έχει μεγάλα προβλήματα υποδομών, πάσχει στη δημόσια εκπαίδευση και υγεία, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ανέβει κατακόρυφα η εγκληματικότητα. Η κυβέρνηση τάζει καλύτερες μέρες, ενόψει μάλιστα του Μουντιάλ και των Ολυμπιακών Αγώνων, όμως η κατάσταση δεν έχει αλλάξει για την πλειοψηφία των βιοπαλαιστών πολιτών. Μήπως άραγε η κατάσταση στη Βραζιλία μας θυμίζει τίποτα;;